Kanser hastalarına bakanlar, manevi desteğe ihtiyaç duyuyor

Tüm dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı sürekli olarak artan kronik hastalıklardan biri olan kanser; uzun tedavi süreci, hastanede kalma süresinin uzunluğu ve evde bakım hizmeti gerektirmesi gibi nedenlerle hastalar ve aileleri üzerinde birçok fiziksel, duygusal, sosyal ve manevi problemlere yol açmaktadır. Kanser süreci hangi aşamada olursa olsun bakım verenler, hastaların bakımı ile sistemli, koordineli ve birçok alanda çok boyutlu sorumluluk üstlenmektedir. Dolayısıyla bakım verenler de bu süreçten hastalar kadar etkilenmektedir.

Giresun Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Eda Şahin, Koç Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi’ndenDoç. Dr. Remziye Semerci, Amasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Neşe Uysal, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nden Arş. Gör. Esra Tayaz, Selçuk Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi’nden Arş. Gör. Hazal Özdemir Koyu, Dr. Öğr. Üyesi Sevil Özkan, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Uzm. Hemş. Canan Pörücü ve Yüksek lisans öğrencisi Hemşire Gözde Soyer’in “ Kanserli Hastalara Bakım Verenlerin Manevi İyilik Durumları ve Yaşam Kalitelerinin Belirlenmesi” adlı çalışmaya göre, bakım veren bireylerin yaşam kalitesinin yükseltilmesi ve destek gereksinimlerinin karşılanması için yalnızca fiziksel ihtiyaçlarının karşılanması değil, ek olarak psiko-sosyal ve ruhsal ihtiyaçlarının da karşılanması gerekmektedir.

“Psikolojik olarak desteklenmeye ihtiyacım var”

Bakım verenlerin yoğun duygular yaşadıkları, kaygı ve depresif semptomların arttığı, birçok alanda destek gereksinimlerinin olduğu ve yaşam kalitelerinin azaldığı görülmektedir. Kişilerarası ve içsel bir süreç olarak kabul edilen manevi iyilik hali ve yaşam kalitesinin yüksek olması, bakım verenler için kanser tanısı gibi stresli olaylarda ve tüm kanser sürecinde yaşanan sorunlarla baş etmenin bir yolu ve sağlığın önemli bir unsuru olarak da kabul edilmektedir.

Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi’nde yayınlanan araştırmada, 107 bakım veren bireyin katıldığı online anketlerde çoğu kişi manevi destek ifadesi olarak en çok “Psikolojik olarak desteklenmeye ihtiyacım var”, “Sorunlarımı birilerine anlatmaya ihtiyacım var”, “Kendimi güçlü hissetmek istiyorum” seçenekleri işaretlemektedir.

Çalışmaya göre, kanser hastasına bakım verenlerin diğer kronik hastalara bakım verenlere göre günlük olarak hasta bakımından daha fazla saat harcadıkları belirlenmektedir. Onkoloji (Kanser teşhisi ve tedavi uzmanlık alanı) hemşirelerinin holistik bakım (hastanın tüm hayat standartlarını göz önünde bulundurarak sorunun derine inmek ve bütünsel olarak iyileştirilmesi) ve birey, aile merkezli bakım anlayışı kapsamında bakım verenlerin manevi iyilik durumlarını ve yaşam kalitelerini değerlendirmesi taşımaktadır. Bu doğrultuda çalışmada, kanser hastalarına bakan bireylere yönelik eğitim ve danışmanlık hizmetinin planlanması ve yürütmesi önerilmektedir. (Bilimin Kamusal İletişimi (bil-ki) TÜBİTAK 1001, proje no: 123K063)

MUHABİR: GÖKÇE BAYDAR