Gönüllü fedakârlık, ilişkileri ve kariyerleri bir arada yürütmeyi kolaylaştırmaktadır

Aile kavramı toplumda genellikle biyolojik ve psikolojik bağları olan aynı hanede yaşayan bireylerin oluşturduğu bir yapı olarak tanımlanmaktadır. Ancak iş alanlarının çeşitlenmesi, ekonomik faktörler, yaşam koşullarının değişmesi, göç, mecburi hizmetler ve tutukluluk gibi nedenlerden dolayı, çiftler bazen fiziksel olarak ayrı yaşamak zorunda kalmaktadır.

Sevinç Bahattin Teymur Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi’nden Rehberlik Öğretmeni Arzu Nur Kölemen, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden Prof. Dr. Gürhan Can ve Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üye. İsmail Hakkı Tomar’ın “Uzak Mesafe Evlilik İlişkilerinde Fedakârlığın Evlilik Doyumu Üzerindeki Dyadic Etkisi” isimli çalışmada ilişkilerini uzak mesafeli olarak sürdüren evli çiftlerin fedakârlıktan algıladıkları doyum ve zarar ile evlilikten sağladıkları doyum arasındaki ilişki ikili (dyadic) olarak incelenmektedir. Anadolu Journal Of Educational Scıences Internatıonal’da yayımlanan çalışmada uygun örnekleme yöntemi kullanılmaktadır. Özellikle ekonomik sebeplerle uzak mesafeli ilişkiler, eşler arasında daha yaygın hale gelmektedir. Çiftlerin ilişkilerinde yaptıkları fedakârlıkların nasıl algılandığı, bu davranışların ilişkiye nasıl yansıdığı konusunda büyük bir rol oynamaktadır. Evlilikte partnerlerin birbirlerine ve ilişkiye yönelik üstlendikleri görevler, yaşadıkları sorunları çözmelerine de kolaylık sağlamaktadır.

UZAK MESAFE İLİŞKİLERİNDE FEDAKARLIKLAR, İLİŞKİSEL BAĞLARI GÜÇLENDİRİR

Uzak mesafeli evlilik ilişkisi yaşayan çiftler, ilişkilerinde gönüllü ve karşılıklı olarak sergiledikleri fedakârlık davranışlarından sağladıkları doyum ile hem kendi evlilik doyumlarını hem de partnerlerinin evlilik doyumlarını arttırmaktadır. Bu bulgular, çiftlerin evliliklerinde yaptıkları fedakârlıkların, ilişkilerinden aldıkları memnuniyeti çift düzeyinde olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Partnerin yardım ve destek ihtiyacına duyarlı davranma, ilgi gösterme ve duygusal destek sunma gibi fedakârlıklar, çiftlerin ilişkilerinden duydukları memnuniyeti artırmaktadır. Yapılan araştırmalar da fedakârlık yapma isteği ve fedakârlık doyumu arttıkça, çiftler arasında uyum, evlilik doyumu, yakınlık ve ilişkisel bağların güçlendiğini ortaya koymaktadır.

UZAK MESAFE İLİŞKİSİ BOŞANMAYA KADAR GİDEBİLMEKTEDİR

Gönüllü olmayan fedakârlıklar, çiftlerin ilişkilerinde olumsuz etkilere yol açıyor ve evlilikler daha çatışmalı bir hale gelmektedir.  Uzak mesafeli ilişkilerde özellikle geride kalan partnerler, ekstra iş yükü ve sorumluluklar üstlenmek zorunda kaldıklarında, bu durum fedakârlık algılarını olumsuz etkilenmesine ve her iki tarafın da mutsuzluğuna neden olmaktadır. Uzak mesafeli bir ilişki yürütmenin başlı başına bir fedakârlık olduğu düşünüldüğünde, bireylerin artan sorumluluklar nedeniyle fedakârlık yorgunluğu yaşamaları ve bu durumun ilişkilere olumsuz yansıması oldukça olası görülmektedir. Araştırmalar, fedakârlıklarını kişisel çıkarlarına zarar verici olarak algılayan kişilerin evlilik doyumlarının ve bağlılıklarının azaldığını ortaya koymaktadır. Özellikle kadınların, fedakârlıktan algıladıkları zararın hem kendi evlilik doyumlarını hem de partnerlerinin doyumunu negatif etkilediği belirtilmektedir. Klinik Psikolog Harriet Lerner’in “Women in therapy” çalışması da kadınların ilişkilerini sürdürmek için zorunlu fedakârlıklar yapmak zorunda hissettiklerini ve bu durumun depresyona yol açabileceğini vurgulamaktadır. Aynı şekilde, erkekler üzerinde de fedakârlığın depresyon riskini artırdığı gösterilmektedir.

MUHABİR: TÜLİN ERSOY