Teknolojideki gelişmeler ile hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olan internet, çocuklar için eğlence, iletişim, öğrenme ve eğitimde önemli bir kaynak haline geldi. Ancak ebeveyn kontrolü olmadan çocukların interneti yanlış ve bilinçsiz kullanması, çevrimiçi cinsel istismar gibi bazı tehlikelerin ortaya çıkmasına neden oldu.
İnternetin bilinçsiz kullanımı ve cinselliğe yönelik merakın çoğaldığı ergenlik dönemi, çevrimiçi cinsel istismar riskini arttırdı. Dr. Öğr. Üyesi Nurten Gülsüm Bayrak’a ait “Sanal Platformlarda Çocukları Bekleyen Tehlike: Çevrimiçi Cinsel İstismar” adlı çalışmada, kız çocuklarının daha fazla çevrimiçi cinsel istismara maruz kaldığı belirlendi. Ayrıca cinsel yönelimi farklı olduğu için zorbalığa uğrayan gençler ve çocuklar arkadaşlık kurmakta zorlandı, bu durum çocukların çevrimiçi platformlara yönelmesine sebep oldu.
Depresyon, kaygı, düşük benlik saygısı, madde kullanımı ve kendine zarar verme gibi davranışlar, çocukların çevrimiçi yollarla cinsel istismara maruz kalmasına neden oldu. Ayrıca çocuğun sanal yollarla cinsel istismara maruz kalması bireysel ve çevresel nedenlerden kaynaklandı. Bireysel nedenler arasında çocuğun yaşı, cinsiyeti, cinsel yönelimi ve internet kullanımı yer aldı.
Çevresel nedenler arasında gösterilen çocuğun tek ebeveyn ile yaşaması, aile yapısı, sokakta yaşama, sosyo-ekonomik durumu ve ailenin eğitim seviyesi gibi faktörler istismar riskini etkiledi. Ailenin sosyo-ekonomik durumunun iyi olması, çocuğun bilgisayar, telefon ve internete erişimini kolaylaştırdı. Ebeveynlerin eğitim seviyesinin artması, çevrimiçi cinsel istismar konusunda bilinçlenmelerini sağladı, bu sayede çocuklar daha az mağduriyet riski ile karşılaştı.
PSİKOLOJİK SORUNLAR ÇEVRİMİÇİ İSTİSMARI ARTTIRDI
Yalnızlık, depresyon ve stres gibi psikolojik sorunlar yaşayan çevrimiçi istismarcılar, bu duygulardan kaçmak için interneti cinsel tatmin amacıyla kullandı. Çevrimiçi tacizciler, bazı yasa dışı suçlar işleyen, pornografik içerikler tüketen, agresif ve özensiz davranışlar sergileyen bireylerdir.
ÖNLEMLER ALINMALI
Çevrimiçi cinsel istismar ile ilgili çocuk, aile, toplum ve sağlık personelleri bilinçlendirilmeli, platformlar aileler tarafından denetlenmeli ve konuyla ilgili kamu spotları oluşturulmalıdır. İnternette çevrimiçi güvenlik sağlanmalı, çocuğun yaşına uygun gizlilik ayarları yapılmalıdır. Ayrıca çevrimiçi platformların sınırlı-kontrollü kullanılması için çocuk ve aileleri bilinçlendirecek eğitimler düzenlenmelidir. Bu nedenle ebeveynlerin ve toplumun bilinçli olması, çocukları çevrimiçi tehlikelerden korumak için önemlidir.
Sağlık çalışanları çocuk haklarının ihlal edildiği durumlarda, çocukları ihmal ve istismardan korumakla sorumludur. Özellikle sağlık ocağı, halk sağlık hizmeti ya da aile hekimliğinde görev yapan sağlık personelleri çocuk ve ailesi ile sürekli iletişim kurmalıdır. Hemşireler bu noktada koruyucu ve iyileştirici hizmetler kapsamında sağlık kurumlarına başvuran hastalarda erken uyarı belirtilerini fark etmeli, istismar olgularını doğru tanımlamalı ve dikkatli bilgi almalıdır. (Bilimin Kamusal İletişimi (bil-ki) TÜBİTAK 1001, proje no: 123K063)
MUHABİR: MERVE DİLMEÇ