Geleceğe yatırım çocuk dostu akıllı kent

Giresun Üniversitesi’nden Doç. Dr. Levent Memiş’e ait “KENTLERİN ÇOCUKLARINDAN ÇOCUKLARIN KENTLERİNE: “ÇOCUK DOSTU AKILLI KENTLER” adlı çalışmada, çocuk dostu kentler; çocukların güvenli, keyifli, sorumlu ve dinamik şekilde büyümesi doğrultusunda kentin fiziksel ve sosyal çevresinin çocuğa yönelik düzenlendiği bir kent olarak ifade edildi. Kentlerin planlanması ve tasarlanmasında konut, okul ve açık alanlardan oluşan hizmetler ile doğal çevre dikkate alınarak kentler çocuk dostuna çevrildi. Ayrıca çocuk dostu kent barınma, parklar, güvenlik, sağlık, temel hizmetler, hareketlilik, yaşanabilirlik ve eğitim başlıkları altında sıralandı.

Kentsel alanda gerçekleşen teknolojik gelişmeler, akıllı kent uygulamaları ile çocuklar açısından kentlerin anlaşılmasına, yaşanılmasına ve geliştirilmesine katkı sağladı. Çocuk odaklı ele alındığında akıllı kentler veri olarak karar verme, farklı gurupların görünürlüğünü sağlama, iyiye ulaşma ve dahil etme açısından çocuklar için bazı fırsatlar sundu. Bu fırsatlar sayesinde teknolojik uygulamalar ve araçlara ulaşan çocuklar, kentin gündelik yaşamına, kentsel hizmetlere kolayca erişti. Ayrıca benzer şekilde geliştirilen öğrenme uygulamaları, çocuklar açısından mevcut eğitim sistemini destekleyerek alternatif öğrenme ortamları oluşturdu.

Akıllı kent, kentte yaşayan çocukların haklarını önemseyen ve bu haklar üzerine kurulmuş yerleşim yerlerini kapsadı. Çocuk dostu kent, kentsel alanda yaşamını sürdüren tüm çocukların ayrımcılığa maruz kalmadan bir araya geldikleri, toplumsal yapı içinde karşılaştıkları risklerden etkilenmedikleri fiziksel yaklaşımları temsil etti.

AKILLI KENTTE OYUN ÇOCUKLARIN KATILIMINI SAĞLIYOR

Çocukların gelişiminde oyunun; eğlenme, yaşamı deneyimleme, sosyalleşme, hayal kurma, spor ve kuralları tanıma gibi etkileri var. Bu çerçevede önem kazanan oyunlaştırma, farklı alanlarda öne çıkan bir yaklaşıma karşılık geldi. Oyunların gerçek bağlamını vurgulayan oyunlaştırma; sağlık, eğitim enerji, su, atık yönetimi, toplu taşıma ve trafik gibi farklı konu ve alanlarda uygulandı. Oyunlar çocuklar için kendini iyi hissetme, öğrenme, katılım sağlama gibi çeşitli işlevleri yerine getirdi.

Teknolojide yaşanan gelişmeler ile dijital oyunlar boş zamanların değerlendirilmesi açısından yeni imkanlar oluşturduğu gibi aynı zamanda öğrenme ve katılım imkanları da sağladı. Dolayısıyla ortaya çıkan yeni teknolojiler ve dijital uygulamalar kentlerin daha fazla oynanabilir olması için yeni fırsatlar sundu. Akıllı telefonlara indirilen sanal gerçeklik oyunları kent içerisinde yürüyerek etkileşime imkân tanıdı. Teknolojik donanımlardan oluşan yüz yüze uygulamalar, sosyal katılımı teşvik eden ve katılımcının yüzünü akıllı ekrana yansıtan bir kent arayüzü olarak tanımlandı.

Dijital oyunlar aynı zamanda kaynakların yönetiminde, kentin planlanmasında kullanıcıların katılımını sağlayacak imkanlar sundu. Bu bağlamda dijital oyunlar akıllı kentlerin önemli bir parçası haline geldi.

TEKNOLOJİ KÜLTÜR VE SANATI DÖNÜŞTÜRÜYOR

Teknolojik imkanların yaygınlık kazanmasıyla sanatsal faaliyetler de dönüşüm ve yeni bir boyut kazanmaya başladı. Teknoloji bir yandan var olan geleneksel yöntemleri dijitale dönüştürdü, diğer taraftan da dijital ortamlarda yeni sanat ortamları oluşturdu. Bu noktada resim sergileri sanal ortamda da gerçekleşmeye başladı. Dijital heykel, sanal gerçeklik, müzik, animasyon ve internet sanatı gibi farklı sanat biçimleri gündeme geldi. Bu da gelişen yeni uygulamaların, zaman ve mekân sınırlamasını ortadan kaldırarak kültür-sanat hizmetlerinin daha fazla çocuğa ulaşmasını sağladı.

Çocuk dostu kentlerde toplumun geleceğini ve bugününü oluşturan çocukların gelişimine, eğitimine, korunmasına, sosyal ve kültürel yaşamına odaklanıldı. Çocuk dostu kentler yetişkinlerin tercihine bağlı olarak çocukların yaşadığı kentlerde yaşam kalitesini arttırmayı amaçladı. Çocukların, akıllı telefon ve internet kullanım şekilleri çocuk dostu bir kentin temel unsurlarını belirledi ve teknolojik yenilikler sundu. Bu sayede çocukların kentsel alandaki yaşamı temel olarak biçimlendi. (Bilimin Kamusal İletişimi (bil-ki) TÜBİTAK 1001, proje no: 123K063)

MUHABİR: MERVE DİLMEÇ